Scene Grenzeloos

Aangrijpend verhaal gedanst door jonge professionals samen met oudere amateurs

Zittend op de eerste rij, in een zachte rode stoel, zie ik een verhaal in de taal van dans aan me voorbij trekken dat gaat over vluchten, over alles achterlaten dat je dierbaar is, over angst, wanhoop en pijn. En hoewel het nog duidelijk een repetitie is en regisseur Grietine ondanks dat ze dat niet zou doen toch af en toe aanwijzingen geeft en ‘ren voor je leven!’ roept, grijpt het me nu al: de dansvoorstelling ‘Grenzeloos’.

De oorsprong van de voorstelling Grenzeloos ligt al voor 2017. Als onderdeel van het Europese project Let’s Dance, dat jonge dans- en theatermakers wil stimuleren om danstheater te maken met groepen mensen die geen of weinig danservaring hebben, werd deze voorstelling vorig jaar al in de Harmonie op de planken gebracht. Het motto was: iedereen kan dansen, ongeacht leeftijd en achtergrond. Het thema: migratie.

In samenwerking met Keunstwurk maakte danseres en choreografe Grietine Molenbuur (69) een dansvoorstelling die lovende kritieken kreeg en daardoor dit jaar opnieuw te zien zal zijn. In de voorstelling zijn tien jonge professionele dansers te zien samen met zo’n dertig amateurdansers van vijftig jaar en ouder. De jongste is 18 jaar, de oudste 80. En juist die combinatie zorgt er bij mij voor dat ik het voel. Want het is niet perfect qua techniek, maar vooral heel oprecht en sterk door de verbinding tussen de jongeren en de ouderen.

Grenzeloos

Het thema is erg actueel. We kennen allemaal de beelden: vluchtende mensen in bootjes die al dan niet de overkant halen. Overvolle vluchtelingenkampen en wezenloos voor zich uit starende kinderogen. Menselijke drama’s die we aanzien, op onze manier voelen, maar die uiteindelijk toch ver van ons bed zijn. Een verhaal over migratie dus. Maar waarom dansen er dan geen migranten mee?

Migreren en vluchten, daar blijkt iedereen een eigen verhaal bij te hebben

Dat blijkt deels een praktische reden te hebben omdat vluchtelingen niet altijd op dezelfde plek blijven wonen en de kans erin zit dat ze om die reden halverwege de repetities hadden moeten stoppen. Dan zijn daar ook nog de taalbarrières en de aanwezige trauma’s die het ingewikkeld maken. Uiteindelijk is er dus niet voor gekozen. “Een voorstelling maken met vluchtelingen staat zeker nog op mijn lijstje,” zegt Grietine. ”Maar het was voor dit project niet haalbaar.” Het inleven in het thema doen alle dansers vooral vanuit zichzelf en hun eigen emoties. Wat raakt hen als het gaat over migreren en vluchten? Daar blijkt iedereen een eigen verhaal bij te hebben en een eigen invulling aan te geven. Verhuizen naar de andere kant van het land voor de liefde en je familie en vrienden achterlaten bijvoorbeeld. Ook dat gaat over migratie.

Sommigen zijn tot tranen geroerd

De voorstelling is vorig jaar gedanst voor vijf vluchtelingen uit verschillende landen waaronder Syrië en Eritrea. Omrop Fryslân heeft dat gefilmd en het is duidelijk te zien dat ze allemaal geraakt worden, sommigen zijn zelfs tot tranen geroerd. Ook de dansers en Grietine. Dans is een universele taal en één van de vluchtelingen zegt na afloop “Dit raakt onze pijn, wat wij voelen. Bedankt”. In dit culturele feestjaar waarin Mienskip centraal staat is elkaar proberen te begrijpen en tonen dat je de ander ziet toch enorm waardevol.

Vera (69) voelde haar verleden

Na de repetitie spreek ik twee van de amateurdansers, Vera Smit (69) en Pieter Otter (63). Beiden deden vorig jaar ook al mee aan de voorstelling. Vera komt uit Elsloo en reageerde met twee dorpsgenoten op een advertentie in de krant. Ze danst sinds haar vijftiende onder andere flamenco en folkloristisch. Toen ze tijdens één van de eerste repetities met een koffer op het toneel zat gebeurde er iets bijzonders. Ze voelde haar verleden. Op haar tweede vertrok ze met haar ouders en zusje van drie vanuit Indonesië naar Nederland en woonde een jaar in kamp Westerbork. Haar vader was KNIL militair. Een verhaal dat zo goed paste bij het thema van de voorstelling dat het van alles bij haar naar boven bracht. Dat ze te jong was om het bewust mee te maken, betekende niet dat het niet ergens in haar zat. Het zorgde ervoor dat ze de beleving van de voorstelling snel kon oppakken, maar ook dat ze bij familie op zoek ging naar het familieverhaal. Ze is van plan dat op te tekenen in een boek voor haar kleinkinderen, zodat het bewaard blijft.

Ooit was het de droom van Pieter (63) om naar de dansacademie te gaan

Pieter werd door zijn vrouw gewezen op de oproep voor oudere dansers. Ooit was het zijn droom om naar de dansacademie te gaan, maar verder dan een renaissancedansgroep en rock & roll is hij niet echt gekomen. Hij merkt op dat een professionele danscarrière er ook niet echt in had gezeten, maar geniet enorm van zijn deelname aan Grenzeloos. Het heeft zijn balans en uithoudingsvermogen goed gedaan, iedere repetitie begint met een warming-up van een half uur en Grietine is behoorlijk streng en perfectionistisch. Maar beiden vinden het een voorrecht om onder haar leiding te mogen werken. Ze is enorm goed in haar vak en in staat het beste uit iedereen naar boven te halen. Grietine ademt dans, het is haar leven. Die bevlogenheid is duidelijk te zien als je haar aan het werk ziet en met haar praat.

Scene voorstelling

Deze tweede voorstelling is een coproductie van Dansgroep Duende, waarvan ze artistiek leider is, en Stadsschouwburg de Harmonie. Waarom wilde ze dit nog een keer op de planken brengen? “Het was vorig jaar een groot succes en veel mensen hebben de voorstelling nog niet gezien. Ik vond het belangrijk genoeg om het nog een keer te doen.” De keuze voor de jonge professionele dansers samen met de ouderen is door Grietine zelf gemaakt. “Ik vind het mooi hoe beide groepen van elkaar kunnen leren en mijn uitdaging zit erin om ze zo bij elkaar te krijgen in de voorstelling dat het één natuurlijk geheel is, ondanks het verschil in leeftijd en danstechniek. Met minimale middelen het maximale eruit halen, dat is interessant. Naast de begeleiding op het gebied van de choreografie is het ook vooral een psychologisch proces. Iedereen is gelijk en heeft een even groot aandeel in de voorstelling. Dat is een puzzel in de zin van ieders kracht zoeken en in het geheel een plek geven. Daarnaast stimuleer ik de dansers continue om het thema te blijven voelen en uit te dragen. Als dat allemaal lukt, en ik heb veertig jaar ervaring om uit te putten, is dat geweldig”.

Nynke Laverman en Philip Glass

Dat dat gelukt is, leidt geen twijfel. De repetitie was al zo veelbelovend dat de voorstelling zelf zeker weer veel mensen zal raken en ontroeren. Ondersteund door prachtige muziek van onder andere Nynke Laverman, Philip Glass en Di Gojim, zorgvuldig uitgekozen door Grietine, vertelt de taal van de dans hier een aangrijpend verhaal.

‘Grenzeloos’ zal op 4 en 5 mei te zien zijn in Stadsschouwburg de Harmonie in Leeuwarden. Klik hier voor meer informatie en kaartverkoop. De documentaire van Omrop Fryslân kun je hier bekijken.

Foto’s: Johan van der Klaauw

Deel dit artikel

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top