Als ik nog maar net bij Sandra Rigter (51) thuis aan de thee zit, de poes en de hond hun plek op de bank hebben ingenomen en zij er met opgetrokken benen naast kruipt, vertelt ze me meteen dat ze de volgende dag voor een botscan naar het ziekenhuis moet. Ze brengt het als een nuchtere mededeling, maar het roept bij mij veel vragen op. “Ach weet je,” zegt ze er direct achteraan, “Ik heb toch het gevoel dat ik niet oud word. Ik zal de zestig halen, maar als ik daar overheen ga is dat reservetijd.”
Bij de vraag hoe ze aan deze zogenoemde zekerheid komt, haalt ze haar schouders wat op. Toch is er voor haar ergens ook wel een verklaring voor. “Ten eerste ben ik op vrijdag de dertiende geboren. Dan ben ik ook nog eens vernoemd naar mijn oma. Die werd zestig en had hetzelfde als ik, borstkanker.”
Pas drie weken later ging ze ermee naar de huisarts
Ze ontdekte een plek in haar borst tijdens een vakantie, zomer 2014. “Ik lag op bed te lezen en had mijn hand tegen mijn rechterborst aan. Ineens voelde ik daar een bobbel zitten. Ik vond het gek, keek in de spiegel, strekte mijn arm en toen zag ik het nog duidelijker, een rare plek.” De vakantie was nog maar net begonnen en Sandra liet het. Pas drie weken later ging ze ermee naar de huisarts, die haar naar het ziekenhuis verwees. Er werden foto’s gemaakt, een punctie gedaan. “Toen direct die punctie gedaan moest worden, wist ik: dit is fout. Een paar dagen later werd ik voor een gesprek uitgenodigd bij een mammacare-verpleegkundige. Er zat ook een oncologisch-verpleegkundige bij. Deze nam geen blad voor de mond. ‘Ik heb helaas slecht nieuws voor u, het is borstkanker’.”
‘Ik ga dood, was mijn eerste reactie’
“Mijn eerste reactie was: ik ga dood. En ik wilde die tumor er zo snel mogelijk uit hebben. Weg met dat ding. De tijd die tussen de diagnose en de operatie zat, was twintig dagen. Vreselijk vond ik dat. Ik was op van de zenuwen.” In de tussentijd informeerde ze haar vader en pas later haar moeder. “Mijn vader stond op en liep weg. Hij heeft zijn eigen moeder aan borstkanker verloren, dus dat kwam hard aan. Mijn moeder reageerde koeltjes. Ze probeerde me gerust te stellen door te vertellen over anderen die kanker hadden gehad en genezen waren. Later heeft ze via een sms haar excuses aangeboden voor haar reactie, maar ik begreep het wel.” Haar twee kinderen raakten emotioneel toen ze het ze vertelde. “In die tijd waren ze 19 en 16 jaar. ‘Ga je dood mam?, vroegen ze me.”
Het hele verhaal op Facebook
Er werd een borstsparende operatie uitgevoerd en het bleek te gaan om een hormoon- en eiwitgevoelige tumor van ruim twee en een halve centimeter. Er volgden na de operatie 21 bestralingen, 12 chemokuren, immuuntherapie en het jarenlang slikken van hormoontabletten. “Ik had ondertussen mijn hele verhaal al op Facebook gezet. Ik ben heel open over de gang van zaken en wilde niet steeds weer alles vertellen. Vrienden zouden het op die manier allemaal tegelijk weten.”
‘Er waren drie ribben gebroken’
Sandra raakte door de behandelingen vervroegd in de overgang. “Na de eerste chemokuur bleef mijn menstruatie al weg. Ik kreeg last van opvliegers, oedeem en had maar weinig energie. En de pijn in mijn ribben… dat bleek achteraf door de bestraling te komen. Er waren drie ribben gebroken. Dat zeggen ze nooit in een gesprek erbij, dat je zoveel complicaties kunt verwachten. Dat ik mijn haar verloor en een kale kop kreeg, vond ik het minst erg.” Ondertussen pakt ze uit een la een foto van zichzelf, zonder haar. “Die foto hing hier aan de muur, maar een vriendin kon het gewoon niet aanzien. Toen heb ik hem maar in een la gelegd.”
Ze lijkt een energiek type
Nadat ze de foto heeft terug gelegd, de jonge poes uit de gang wegtrekt en de hond even de tuin in laat, kruipt ze weer op de bank. Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat ze een energiek type lijkt. Toch is het juist het gebrék aan energie dat er voor zorgde dat ze nog altijd niet een baan heeft kunnen oppakken. “Ik ging in 2012 solliciteren nadat ik door een reorganisatie mijn baan was kwijt geraakt. Een nekhernia gooide vervolgens roet in het eten. En toen ik goed en wel weer aan de slag wilde, kwam die borstkanker. Ondertussen heb ik al jaren niet meer gewerkt, op een paar perioden van reïntegratie en werkervaringsplekken na. Dan werkte ik achttien uur in de week, en was ik blij dat die drie maanden voorbij waren. Ik hield het gewoon niet goed vol.”
‘Ik geef veel makkelijker geld uit’
Het is niet het enige wat in haar leven veranderd is. “Stond ik vroeger op de rem als ik net op vakantie was geweest. Tegenwoordig plak ik er net zo makkelijk weer snel een weekendtrip achteraan. Ik geef veel makkelijker geld uit. Daarentegen ben ik het vertrouwen in mijn lijf helemaal kwijt geraakt en ben ik veel angstiger voor wat er komen gaat, dan eerder. Ik heb mensen om mij heen verloren, ik weet hoe het kan gaan. Die pijn in mijn heup zit me dan nu ook helemaal niet lekker.”
Haar rots in de branding is haar tweede man Erik (56) waar ze vorig jaar mee getrouwd is. “Hij sleept me door heel veel moeilijke momenten heen. Ik heb depressieve perioden gekend, slikte medicatie, had gesprekken. Inmiddels heb ik dat achter me kunnen laten en pak ik het leven zoals het komt. Ik maak grappen over kanker. Ik stop regelmatig mijn mobieltje in mijn bh als ik geen tas bij me heb. Zegt laatst iemand tegen mij dat je dat niet moet doen omdat je er borstkanker van kan krijgen. ‘Dat heb ik al gehad, dus ik laat dat ding er lekker zitten’, zeg ik dan gekscherend.”
