Slapen vanaf de Kerst totdat de bolletjes weer opkomen

BLOG – Hoewel ik in december geboren ben en je me een echt Fries meisje zou kunnen noemen, heb ik helemaal niets met de winter. Sterker nog, ik heb er eigenlijk gewoon een hekel aan. Ik hou van licht, zon en van warmte. Er zijn weinig mensen zo kouwelijk als ik en als iedereen enthousiast begint over de Elfstedentocht dan denk ik stiekem vooral aan de kou die de tocht der tochten mogelijk maakt. Want dan gaat het niet over een paar dagen vorst, maar eerder over weken. Maar ik misgun niemand in Friesland het schaatsplezier, dus ik hou mijn gevoelens voor me.

De enige periode waar ik wel naar uit kijk is die rondom Kerst. Overal lichtjes en kaarsjes, samenzijn en gezelligheid, daar geniet ik enorm van. Het Scandinavische woord hygge  (het gevoel dat je krijgt als je met warme gebreide sokken aan met je partner op de bank zit, voor het haardvuur terwijl het buiten donker, koud en stormachtig weer is) zou voor mij uitgevonden kunnen zijn. Maar het punt van hygge is dat je niet voor eeuwig bij dat haardvuur kunt zitten met een spelletje of een goed boek. Want ooit zul je de deur uit moeten. Gewoon, omdat het leven dat van je verwacht, het wc-papier op is of omdat het gezond is om zo nu en dan een frisse neus te halen. En daar gaat het mis, want ik wil in de winter de deur niet uit. Nou ja, misschien op een hele mooie zonovergoten dag met een strakblauwe lucht. Dan is de wereld prachtig en wil ik best een blokje om. Maar verder: ik zou het liefst vanaf de kerstdagen slapen en dan ergens halverwege maart wakker worden, als de bolletjes weer opkomen. En eerlijk gezegd denk ik niet dat ik de enige ben die dat zou willen. Wij mensen zijn er alleen niet op gebouwd.

In de dierenwereld is een winterslaap redelijk normaal. De dieren die dat doen, zijn er helemaal voor uitgerust. Stel, ik zou een beer zijn. Ik heb me er een beetje in verdiept en ontdekt dat een beer eigenlijk geen winterslaap houdt maar feitelijk in winterrust is. De ademhaling zakt naar één á twee keer per minuut, maar de lichaamstemperatuur blijft normaal. Om dat voor elkaar te krijgen moet de beer zichzelf tussen het slapen door regelmatig vol proppen, om vervolgens weer in het warme hol te kruipen. Over de stoelgang hoeft het beest zich niet druk te maken. Het schijnt dat er in de darmen een soort kurk van ontlasting gevormd wordt, zodat poepen maandenlang niet nodig is. Maar ja, als je dan weer wakker wordt… Ik hoorde dat Maarten van der Weijden tijdens de hele zwemtocht niet gepoept heeft, met als gevolg dat het hotel waar hij de nacht erna sliep met een verstopt toilet zat (geen grapje). Dat idee dus.

Als ik echt zonder onderbreking een winterslaap wil houden, zou ik een egel kunnen zijn. Vanwege kou en voedseltekort trekken bepaalde dieren zich een tijdje op meesterlijke wijze volledig terug. In de herfst moet de egel nog wel even flink aan de bak om heel veel eten bij elkaar te scharrelen en een vetlaag te kweken. Zodra de temperatuur onder de tien graden komt, gaat het dier op zoek naar een beschut plekje en rolt zichzelf lekker op. In het kleine lijfje verandert vervolgens megaveel. De hartslag daalt naar 20 slagen per minuut, de egel ademt nog maar vier keer per minuut en de lichaamstemperatuur daalt naar vijf graden.

Laat een egel die er dood uitziet met rust

Een opgerolde egel ziet er dood uit. En daar hebben we dan ook meteen een gevaar van een winterslaap te pakken. Egels liggen namelijk niet altijd keurig weggestopt in een hoekje. Ze vallen af en toe ook gewoon zomaar ergens in slaap. En dan denken wij homo sapiens dus dat zo’n beestje dood is. Tja, en dan zijn er echt types die egels-die-dood-lijken-maar-het-niet-zijn in de groene container gooien. Of begraven. Wel netter, maar aangezien het om levend begraven gaat ook gruwelijk. Bij deze dan ook een dringende oproep: mocht je een egel vinden die dood lijkt, laat die dan lekker met rust en dek ‘m toe met wat bladeren. Eventueel kun je wat water en voer neerzetten (ze zijn gek op kattenbrokjes), voor als het dier wakker mocht worden. Daarna zal hij vanzelf opnieuw in winterslaap gaan.

Omdat ik sinds het lezen van het ‘Gouden Ei’ van Tim Krabbé absoluut niet levend begraven wil worden (daarvoor trouwens ook al niet), ben ik niet jaloers op de winterslaap van de egel. Niet alleen daarom trouwens. Ook omdat ik ergens las (ja ik lees veel) dat diepe winterslapers na hun winterslaap moeten slapen om bij te komen. Ik weet het, dat klinkt bizar. Maar zodra de lichaamstemperatuur onder de vijfentwintig graden komt, verdwijnt de Remslaap. Die winterslaap is dus eigenlijk een raar soort wakker. Als de dieren weer opwarmen hebben ze slaap nodig om de hersenactiviteit te herstellen. En zo gaat ook het vroege voorjaar grotendeels aan hen voorbij.

Blijft de winterrust van de beer over. Dat lijkt me wel wat. Beetje slapen, af en toe eten en dan snel weer slapen. Ik heb een abonnement op de rioolwacht, dus een verstopt toilet na afloop is ook niet overkomelijk. Maar ja, in tegenstelling tot de beer heb ik een hypotheek. En ik weet ook niet of ik zo lang zonder een knuffel van mijn geliefden kan. Dus er zit niks anders op dan ook de komende winter maar weer gewoon onder ogen te komen en te hopen dat die lekker zonnig verloopt.

Deel dit artikel

Full 2
Culinaire routes
De leukste restaurants, de meest verfijnde smaken, de eerlijkste gerechten.
Full 2
Full 2
Fiets, wandel- en vaarroutes
Kom lekker in beweging en loop of fiets een mooie route!
Full 2
Full 2
Er op uit
Nederland is veelzijdiger dan je denkt. Laat het dagelijkse leven even achter je en geniet!
Full 2
Full 2
Schrijf mee
Vertel jij graag mooie verhalen? Schrijf dan mee met de redactie van 50+
Full 2
previous arrow
next arrow
Scroll naar boven
Scroll naar top