Portret Henk Koetje (58), huisschilder en ex-voetballer.

Het is weekend! En dus een portret van een inspirerende of markante persoonlijkheid.

Henk trainde de onrust uit zijn lijf. Het was zijn lust en zijn leven en met een flinke dosis talent en een supersterk lijf wist hij zeven seizoenen lang mee te draaien in het betaalde voetbal. Tussen dat zeventienjarige branieschoppertje en de huisschilder die hij nu is, zit een roerig leven.

‘Ik ben groot gebracht door gezinsverzorgsters. Daarmee mis je wel een heleboel’

Met een kop vol krullen en een sterk en groot lijf stapt Henk Koetje op zijn achttiende het betaalde voetbal binnen. Het is 1978 en een tweejarig contract bij SC Heerenveen belooft Henk een geweldige toekomst. Voetbal is zijn passie en het geeft hem ook de mogelijkheid zich te onttrekken aan de thuissituatie met een zeer strenge militaristische vader en een moeder die manisch depressief blijkt en regelmatig wordt opgenomen. “Ik ben in de puberteit groot gebracht door gezinsverzorgsters. Die waren heel aardig hoor, maar daarmee mis je als kind wel een heleboel.”

SC Heerenveen

Henk geeft zich volledig aan het voetbal over, naast het hebben van baantjes, wat in die tijd gewoon was, ook als je op niveau voetbalde. “Op mijn vijftiende was ik al aan het werk omdat ik het met mijn onrustige lijf op school helemaal niet kon vinden. Misschien was het ook wel uit verzet tegen mijn strenge vader dat ik niet naar school wilde. Van hem moest ik en dat leidde tot veel ruzie. Uit verzet ging ik dan juist niet.” Hij brengt het tot eerste verkoper op een groenteafdeling van een supermarkt en stapt op zijn zeventiende als matroos op een kustvaarder richting Engeland en België. “Ik wilde scheepskok worden en bij terugkomst ben ik naar de bakkersvakschool in Groningen gegaan, gericht op de zeevaart.” De opleiding komt van pas als hij terecht komt bij een hotel restaurant waar hij in de zomermaanden in de keuken aan de slag gaat en aansluitend een paar weken in een bakkerij kan helpen. “In die maanden bleef ik aan mijn conditie werken door bijna iedere dag te gaan hardlopen en als het najaar aanbrak, startte het voetbalseizoen weer. Op mijn achttiende werd ik toen bij SC Heerenveen gevraagd.”

‘Ik was in die tijd zo sterk als een paard, en na vijf jaar ben ik genezen verklaard’

Het zijn nog maar de eerste trainingsweken als Henk last krijgt van zijn lies en onderrug. Het is een stekende pijn die maar niet weg gaat. Een bezoek aan een arts wijst uit dat het gaat om zaadbalkanker. “Ik werd direct opgenomen en de volgende morgen geopereerd. Daarna volgden ruim twee jaar lang chemotherapie.” Het wordt een periode waarin Henk er alles aan doet om zich staande te houden binnen het voetbal. “Kwam ik op zaterdag uit het ziekenhuis, deed ik op maandag alweer mee aan de looptrainingen en op vrijdag gewoon weer voetballen. Twee weken later stond ik weer reserve en soms zelfs in de basis. Ik was meer met de sport bezig dan met mijn ziekte. Eigenlijk was ik in die tijd zo sterk als een paard, en na vijf jaar ben ik genezen verklaard.”

‘Als voetballer heb je dan de belangrijkste ontwikkelingsjaren gemist’

De voetbalcarrière van Henk loopt ondertussen gewoon door en uiteindelijk speelt hij als betaald voetballer twee jaar bij SC Heerenveen en vijf jaar bij SC Cambuur, met tussendoor uitstapjes naar zijn vertrouwde club Blauw Wit ’34. “Na de ziekte kwam ik weer terug in het betaalde voetbal, maar was toen wel al 25 jaar. Eigenlijk heb je dan als voetballer de belangrijkste ontwikkelingsjaren gemist. Maar het blijft een droom, dus pak je door. Ik kwam zelfs nog even in het Nederlands amateurelftal terecht. Dat was net voordat ik naar Cambuur overstapte. Ik weet nog dat er geruchten gingen dat ook Feijenoord me wilde hebben. Dan had ik fulltime prof kunnen worden. Ik had echter geen rust in mijn lijf en had het geduld niet daarop te wachten. Ik tekende bij Cambuur.”

Geld

Henk is in de tussentijd getrouwd en werkt bij de toenmalige PTT. “Ik moest geld verdienen want in die tijd hield je aan dat voetbal niet genoeg over om van te leven. We moesten het echt van de wedstrijdpremies hebben, het basissalaris was niet voldoende, en een baan erbij was noodzakelijk. Dan startte ik bijvoorbeeld ’s morgens om 5 uur bij de PTT, werkte tot uiterlijk 12 uur en ging dan de hele middag tennissen. ’s Avonds at ik een tosti en ging vervolgens trainen bij de club. Ik ging maar door. Uiteindelijk heb ik mede vanwege blessures moeten stoppen met voetbal.”

Er volgt een reeks aan baantjes, van hypotheekadviseur tot autoverkoper

Werken alleen geeft Henk echter geen voldoening, hij wil hogerop en doorloopt de MEAO. Op zijn 31ste wordt hij vertegenwoordiger, heeft een paar jaar nog een uitkering, en daarna volgt een reeks aan baantjes, van hypotheekadviseur tot autoverkoper. Daarna gaat Henk weer varen, vanuit zijn geboorteplaats Harlingen en drie jaar later heeft hij zijn eigen restaurant. Het wordt geen succes en in 2011 start hij een eigen viszaak in een Leeuwarder winkelcentrum. Het loopt als een trein. “Mijn naam werkte natuurlijk mee, en ook al heb ik die voetbalwereld vaarwel gezegd, het legde me geen windeieren.” Als er rond het winkelcentrum twee jaar lang een verbouwing plaats vindt waardoor de bereikbaarheid enorm wordt belemmerd, blijven klanten steeds vaker weg. Henk kan het, vanwege zijn eerdere grote investeringen in de zaak, niet meer bolwerken en de zaak gaat failliet. “Ik heb mezelf in die tijd eens goed recht in de spiegel aangekeken. Ik had de mooiste zaak van Leeuwarden, had zo mijn best gedaan en enorm hard gewerkt, maar kon mijn hypotheek niet meer betalen. Doorgaan en voor de bank werken, zag ik niet zitten. Ik koos voor de schuldsanering.”

Dreun

Het is een enorme dreun en ‘hij gaat geestelijk niet echt lekker’, zoals hij het uitdrukt. “Mijn vader kraakte me als jonge jongen altijd af. Ik kon thuis nooit iets goed doen. Pas toen ik succesvol werd met voetballen, was ik in zijn ogen ‘wat’. Het heeft voor veel onrust bij me gezorgd en daarnaast ook een enorme ‘drive’. Als ik iets doe, ga ik er vol voor. Ik doe altijd verschrikkelijk mijn best. Als het dan mislukt, is dat hard. En de onrust blijft. Mijn moeder heeft me ooit verteld dat ik een ongelukje was. Dat heb ik mijn hele leven gevoeld. Het heeft me mede gevormd en van een familieband is nooit sprake geweest. Misschien was het allemaal anders gelopen als ik het geduld had gehad om op Feijenoord te wachten. Maar zo is het niet gegaan. Bovendien kwam de kanker op mijn 36ste terug, aan de andere kant.”

‘Ik ontbrak altijd op teamfoto’s. Lag ik in het ziekenhuis’

Momenteel is Henk alweer een paar jaar professioneel huisschilder. Op de jeugdfoto van Henk, even voor het moment dat hij naar Heerenveen zou gaan, zien we een zeventienjarige sterke jongen met een open blik en een kop vol krullen. “Die krullen waren een tijd later verdwenen. Ik werd helemaal kaal van die chemo. Maar het is een goeie foto. Echt het branieschoppertje van toen. Er zijn geen andere foto’s uit die tijd. Op teamfoto’s ontbrak ik altijd, dan lag ik in het ziekenhuis.” In hoeverre voetbal hem nog kan bekoren, reageert Henk terughoudend. “Het voetbalseizoen is nu weer begonnen, maar een volledige wedstrijd kijk ik amper nog. Die anderhalf uur kan me gestolen worden. Ik zie de samenvatting wel. Ik ben er, door alles wat ik heb meegemaakt, veel te nuchter voor geworden. Al dat grote geld, die macho’s. Jongens, het is maar een spelletje. Een mooi spelletje hoor. Ik was graag prof geworden, maar die jongensdroom is niet uitgekomen. Als ik het weer over mocht doen, had ik nooit voor die chemo gekozen. Ze troffen uiteindelijk maar een klein celletje dat was blijven zitten, dat er bij verder onderzoek ook wel was uitgekomen. Daar had niet een complete tweejarige chemotherapie tegenaan gehoeven, want dat heeft me veel gekost in het leven. Het heeft alles een andere wending gegeven.”

Na een voetbalcarrière

Een korte zoektocht over het world wide web toont een zeer variabele en soms opmerkelijke reeks aan beroepen waar profvoetballers aan beginnen na hun voetbalcarrière. Zo schopte Leeds United en Chelsea speler Vinnie Jones het tot Hollywood acteur, zocht Dries Boussatta van FC Utrecht, AZ en Excelsior het in het runnen van koffiezaken en werd Ray Wilson, speler van de Engelse nationale ploeg, begrafenisondernemer. Harald Brattbakk van onder meer Celtic werd piloot en Mehmet Scholl van Bayern München begon zijn eigen platenlabel.

En dan hebben zij het nog goed geschoten want in veel gevallen gaat het mis met de after-carrière van voetballers. Bryan Roys voetbalpoppetjes-handel ging failliet, Pierre van Hooijdonk investeerde in een totaal fictief Chinees textielbedrijf en de meestal toch nuchtere Willem van Hanegem investeerde in een Haags tennispark dat het financieel niet redde. Het lijkt niet mee te vallen om na een voetbalcarrière een stabiel leven op te bouwen.